Niks liberaal! (2019)

Schiphol moet ook na 2020 groeien zegt minister Cora van Nieuwenhuizen en milieuorganisaties vinden dat de minister zich laat leiden ‘door ouderwetse ideeën’. Ik ben het eens met de reactie van de milieuorganisaties. De VVD-minister voert evenals haar partijgenoten een behoudend beleid.

Ook Thomas von der Dunk hekelt de gang van zaken rond Schiphol (VK 26-02) en het neo-liberale groeigeloof dat de VVD (Cora van Nieuwenhuizen) in praktijk brengt. Hoezo neo-liberaal? De VVD is geen liberale partij. De VVD is een conservatieve partij met een handjevol liberalen dat zich in die partij al heel lang niet meer thuisvoelt.

Een conservatief wil dat wat hij goed vindt behouden, schreef de conservatief Heldring lang geleden. Nu is de vraag: wat is goed? En wat moet behouden worden? Het beleid van de VVD laat zien hoe deze vragen beantwoord moeten worden. Binnen de VVD, vooral een partij voor welgestelde mensen die dat wat ze bezitten willen vasthouden, wordt deze vorm van behoudzucht gewaardeerd. Kortetermijnbelangen daar draait het in de eerste plaats om. Zo zou ik het conservatisme van de VVD in de eerste plaats willen karakteriseren. 

In de tweede plaats vinden VVD’ers het goed dat mensen zo weinig mogelijk in de weg gelegd wordt opdat ze geld en goederen kunnen verwerven. Economische groei is heilig. De vrijheid wordt theoretisch gelegitimeerd door het dogma van de vrije markt. Dat uitgangspunt is inmiddels als behoudend te kwalificeren. Het neoliberale marktverhaal heeft zijn tijd gehad. Het is goed voor de welgestelden en buitengewoon slecht voor de onderklasse zegt historicus Philip Blom, maar deze laatste groep heeft geen prioriteit bij de VVD. De marktelite werkt echt niet mee aan de afbraak van een neoliberaal systeem waarmee ze haar bevoorrechte positie heeft verkregen. 

Er is nog een derde, cynischer uitgangspunt van het conservatisme binnen de VVD: de pessimistische, conservatieve gedachte dat de mens onveranderlijk is zoals hij is. Het is dat pessimisme waarover Heldring in 1974 al schreef. Je kunt van mensen niet verwachten dat ze gewetensvol zijn, dat is de gedachte. Dat ze bijvoorbeeld denken aan een ander of aan een groter geheel. Wie voor twintig euro een weekend naar Barcelona kan vliegen, laat zo’n buitenkans heus niet lopen. Mensen willen in hun huizen alle kamers verwarmen, ze willen per dag twee keer lang onder de warme douche staan en ze consumeren tot ze er bij neervallen. Dat gaat niet veranderen dat is binnen VVD-kringen het conservatieve en pragmatische standpunt, heb ik vernomen. Ga daar maar vanuit zeggen de VVD’ers en probeer oplossingen te bedenken voor de schade die dit niet te voorkomen consumentisme met zich meebrengt. Als straks het zeewater gaat stijgen, dan moeten we de dijken maar ophogen. Aanpakken van de grootste veroorzakers van stijging van het zeewater (de industrie) leidt maar tot stagnering van de economische groei en daar houden kiezers niet van. 

Ten slotte nog een vierde conservatief uitgangspunt van de VVD: het vasthouden aan het eigen, nationale belang. Nederland eerst! Nederland houden zoals het is! Niet te veel buitenlanders! Daar komt maar gedonder van. Ferme uitspraken waarmee voor de kiezer duidelijk is dat de VVD er alles aan doet de grenzen van Fort Europa en het eigen land te verdedigen. De VVD positioneert zich behoudend in de strijd om de stem van de kiezer.