De stilte krijgt geluid – Federico Mompou

Zowel op de Grote Markt als op de Vismarkt zijn bij de bevrijding van de stad Groningen veel gebouwen kapot geschoten. Na de oorlog werden de meeste van die vernielde gebouwen gesloopt en vervangen door grote winkelpanden. Zo kwam aan de Vismarkt een filiaal van Galeries Modernes. Heel modern, je kon met een roltrap naar de eerste verdieping. Die roltrap deugde niet. Met droog winterweer kon je zo maar een schok krijgen. De Galeries Modernes verdween en de Openbare Bibliotheek kwam. Op en dag ging ik met de roltrap naar boven en kreeg een ander soort schok dan ik gewend was. Op weg naar de eerste verdieping hoorde ik betoverend mooie pianomuziek, muziek die ik niet kende. Wat een schitterende eenvoud en wat een bijzondere harmonieën! Hoe was het mogelijk dat ik die muziek nooit eerder gehoord had. Ik liep onmiddellijk naar de balie. 

Federico Mompou was vanaf die dag een componist waarvan ik alles heb proberen te beluisteren.

Je hebt mensen die in weinig woorden veel kunnen zeggen. Mompou had weinig noten nodig voor zijn intieme muziek. Alles is klein gehouden. Mompou hield van ostinato figuren, hij verwerkte melancholieke Catalaanse volksliedjes, klokkengeluiden en klanken van de straat in zijn zangerige, meditatieve miniatuurtjes. 

Heel bijzonder is de Musica callada, de muziek van het zwijgen. De titel van de cyclus pianostukken is een contradictio in terminis, een oxymoron. De muziek, geïnspireerd op het werk van zestiende-eeuwse dichter San Juan de la Cruz, is van een ontzagwekkende eenvoud om maar in stijl te blijven. De cyclus bevat weemoedige, dromerige, hemelse, eenvoudige, zangerige, serieuze, klagende, rustige, donkere en ook oplichtende klanken. De melodieën zijn soms bijna kinderlijk. Ik doe een poging een poëtische tekst uit de Cántico espritual van San Juan de la Cruz te vertalen. De tekst combineert de verschillende stemmingen van de muziek van Mompou. 

la noche sosegada,

en par de los levantes de la aurora,

la música callada,

la soledad sonora,

la cena que recrea y enamora; 

In de zwijgende nacht,

waarin daglicht werd verwacht,

verstilde de muziek, sonoor en zacht 

was de eenzaamheid; weer bracht

de maaltijd liefdeskracht.