Gevleugeld of vleugellam?
over vrouwen in de luchtvaart aan het begin van de twintigste eeuw
Melli Beese was de eerste Duitse die met een gemotoriseerd vliegtuig de lucht inging. Ze moest opboksen tegen de mannen die aan het begin van de twintigste eeuw de dienst uitmaakten in de luchtvaart. Ze werd getreiterd en gepest door die mannelijke vliegeniers die het bespottelijk vonden dat een vrouw een vliegtuig wilde besturen. Maar niet alleen in de luchtvaart dwarsboomden de mannen de oprukkende vrouwen. In het onderwijs of in de politiek eisten vrouwen rond 1900 hun plaats op. Veel mannen voelden zich bedreigd en hielden daarom krampachtig vast aan de mythe van mannelijke superioriteit. Wat verbeeldden die vrouwen zich? Ze misten immers van nature superieur geachte “mannelijke eigenschappen” zoals bijvoorbeeld kracht, vechtlust, evenwichtigheid, technisch inzicht en dapperheid.
Männlichkeitswahn was in de negentiende eeuw gewoon, maar toen aan het eind van die eeuw steeds meer vrouwen zich ook in overdrachtelijke zin niet meer in het korset lieten rijgen, gingen mannetjes de mannelijke eigenschappen cultiveren. De Duitse schrijfster Von Reventlow spot (in Herrn Dames Aufzeichnungen (1913)) met mannen die ze verward, angstig en onzeker noemt. De historicus Philip Blom gaat nog verder. Hij beweert dat deze mannen in die periode voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog zo onzeker waren geworden dat ze blij waren met een oorlog waarin ze weer eens lekker mannelijk tekeer konden gaan. In deze door mannen gedomineerde wereld, wilde Melli Beese de lucht in. Dat moet een schok zijn geweest voor de heren.
Overschatting van de man en zo genoemde mannelijke eigenschappen zijn nooit verdwenen. Zo zet Poetin zich af tegen het decadente westen en verheerlijkt het mannelijke. Mannelijkheid is in zijn geval overigens niet alleen synoniem met stoerheid. Het is vooral een akelige vorm van zelfoverschatting, machtswellust en gewetenloze onverschilligheid tegenover kwetsbaren en mensen die een andere opvatting hebben dan hij.
En in ons land dan? Is er veel veranderd sinds Melli Beese ging vliegen? Ik denk het wel. Vooral de geneeskunde was lange tijd het domein van de man, maar nu kan Thierry Baudet met prostaatklachten zomaar door een vrouwelijke uroloog behandeld worden. Hij staat griezelig dicht bij de stakkers die zich honderd jaar geleden angstig vastklampten aan het idee van de mannelijke superioriteit. (citaat uit Weiberhass und Weiberverachtung 1904)
Baudet is in mijn ogen een treurig prototype van de Männlichkeitswahn die helaas opnieuw de kop op steekt. De man die pal achter Rusland staat, vindt dat de mannen onheus bejegend worden. Daarom nodigde hij vorige week twee Amerikaanse vrouwen uit om hem te steunen. Candace Owens bijvoorbeeld. Zij verdedigt alfamannetjes als Baudet tegen toxische vrouwen (feministen). Zij meent dat mannen zich niet als vrouwen moeten gedragen. De maatschappij heeft sterke mannen nodig en vrouwen in de goddelijke rol van moeder. Baudet formuleert het zo: Sterke mannen die voor hun gezinnen en voor vrijheid staan. Ik geloof heel erg dat alleen een samenleving van sterke mannen kan voorkomen dat de staat de controle over ons leven overneemt.Fliegen is notwendig schreef Melli Beese voordat ze een einde aan haar leven maakte. Graag enkele reis naar de maan met die Baudet!