Another Year

Prachtige film,Another Year. De hoofdrollen zijn toebedeeld aan een echtpaar: Tom, een geoloog en Gerri, een psychologe. Die twee hebben het goed en ze maken met regelmaat op subtiele manier duidelijk hoe ze elkaar waarderen. In de weekends kookt Tom en dan gaan ze ook samen naar een volkstuintje waar ze groenten kweken. Ze leiden een weinig spectaculair, maar wel een evenwichtig en aangenaam leven. Door hun stabiliteit lijken ze het rustige midden waar de orkaan van andermans emoties omheen waait. Mary, een collega van Gerri die na haar scheiding eenzaam en alleen achterbleef, komt bijvoorbeeld af en toe bij het echtpaar aanwaaien. Wat ze ook probeert, het lukt haar niet haar leven op orde te krijgen. Ze drinkt veel te veel en ze verloedert. Een andere eenzame gast die af en toe langs komt is Ken, een vriend van Tom. De zwaarlijvige Ken schrokt  zwetend enorm veel voedsel naar binnen. Ook hij drinkt erg veel. En dan is er nog Ronnie, Toms broer, die na de dood van zijn vrouw verweesd achterblijft.

Leigh volgt die personages tijdens een willekeurig jaar uit hun leven. De film is dan ook opgedeeld in vier hoofdstukken, genoemd naar de vier seizoenen. Veel actie is er niet: in de zomer organiseren Tom en Gerri een barbecue, in de herfst onthult hun zoon Joe dat hij een vriendin heeft, in de winter overlijdt de vrouw van Ronnie en vindt haar begrafenis plaats. Dat is het wel zo ongeveer. 

In de film van regisseur Leigh gebeurt weliswaar niet veel, maar de film gaat wel over onderwerpen waar ieder mee te maken heeft: over geluk en ongeluk, trouw, verantwoordelijkheid voor anderen, eenzaamheid en jaloezie. 

Tom en Gerri (hun namen zijn maar een of twee letters van die grappige kat en muis verwijderd) voelen zich verantwoordelijk voor de ongelukkige Ken, Mary en Ronnie. Ze tonen erg veel begrip voor dit eenzame drietal, al zijn er ook voor hun wel grenzen. 

Dat blijkt als de depressieve Mary het echtpaar overvraagt: ze valt zo maar op ieder moment van de dag binnen en op zich is dat voor Tom en Gerri nog te verdragen, maar ze is op een vreemde manier jaloers op het vriendinnetje van Joe. Daarmee overschrijdt ze een grens en Gerri maakt haar dat duidelijk. Tom en Gerri zijn haar tot op zekere hoogte trouw, maar trouw zijn ze in de eerste plaats aan elkaar, vervolgens aan hun zoon en pas in de laatste plaats aan anderen. De film gaat over hoe mensen omgaan met anderen.

Het knappe van de film is dat alles wat er gebeurt van afstand is geobserveerd: nergens velt de regisseur een oordeel. Grootse conflicten of crisissen krijgen we niet te zien. Een confrontatie tussen Ronnie en zijn zoon tijdens de begrafenis komt misschien een beetje in de buurt, maar zelfs als Tom aan het einde van de film vertelt over de wereldreis die hij ooit met Gerri maakte en je de jaloezie van Mary’s gezicht af ziet druipen, gebeurt er niets en er komt geen melodramatisch conflict. 

Een prachtige film waarin Mike Leigh duidelijk maakt dat ieder mens zich verantwoordelijk hoort te voelen voor de mensen waar hij mee te maken heeft, maar waarin hij ook laat hij zien dat er omstandigheden zijn waarin de verschillende loyaliteiten die een mens heeft ten opzichte van  anderen kunnen botsen. Dan moet hij kiezen en zijn grenzen aangeven. 

Morele dilemma’s zijn van alle tijden. Sofokles en Aischylos behandelden ze in hun toneelstukken en meer dan tweeduizend jaar later zijn dit soort morele dilemma’s die te maken hebben met verantwoordelijkheid en trouw er nog steeds. De breekbaarheid van het goede, daarover gaat het ook in deze film. Er is niets veranderd in de manier waarop mensen zich tot elkaar verhouden. Al het goede en het minder goede of noem het alle handige en onhandige gedrag herhaalde en zal zich blijven herhalen. Daar heeft geen godsdienst en geen ideologie verandering in kunnen brengen.